top of page
  • Yazarın fotoğrafıMoussa Hissein Moussa

Mama Afrika Şiiri

Afrikalıyım dedikçe, hatırlarım Kwame Nkrumah,

Unutmam destanını, gerçekleştiririm yüce fikirlerini.

Afrikalıyım dedikçe, anımsarım Soudjata Keita,

Bütün dünyaya duyururum İmparatorluğunun büyüklüğünü.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.[i]



Hak davasıdır Pan-Afrikanizm davası:

Meşalesi haysiyet, özünde adalet.

İnsanlık davasıdır Pan-Afrikanizm davası:

Tutkusu illet, neticesi hürriyet.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika![ii]


İtikat ister, bu tenhalar yolu,

Aşk ister bu sevdalılar yolu,

Asalet ister bu kahramanlar yolu

Fedakârlık ister bu bahadırlar yolu.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.


Bu yolda can veren şehitler misali:

Ömer El-Muhtar, Rabah Fadalallah, Ali Dinar.

Bu yolda, ömür adayan kahramanlar öyküsü:

Kral Behanzin, Dan Fodio, Umar Tall.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!


Yâd ederim, hatırlatırım, gururunu yaşarım,

Afrika sultanlıklarının şanlı tarihini:

Aksum, Luba, Oyo, Kongo, Aşanti,

Kanem-Bornu, Kuş, Bachvezi, Mısır, Mali.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.



Yumruğum ne şöhrete ne kazanca;

Umut yumruğudur o zalim Amerika’da.

Siperim, Muhammed Ali’yim, milyonların sesiyim.

Yakışır bana şampiyonluk; yakışıklıyım, zarifim.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!


Düşmansan, yakalanırsın Amazon kadınlarının mızrağına.

Arkadaşsan, alırsın masum çocukların içten duasını.

İşkence edersen bozulmaz Nelson Mandela’nın kararlılığı.

Savaşırsan, yenik düşmez büyük Habeşistan krallığı.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.



Öldürsen, sustursan da Ruhunu yaşatır izinde yürürüm,

Thomas Sankara, Modibo Keita, Malcolm X, Amadou Bamba.

Diktatör deyip kötülesen de kahraman bilirim,

Kaddafi, Haile Selassie, Silvanius, Lumumba ve Dada.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!


Merhametin erbabıyım ben Moussa Mansa’yım.

Edebiyatın, belagatin üstadıyım ben El-Kanemi’yim.

İlmin, irfanın hazinesiyim ben Timbuktu şehriyim.

Tarihin, uygarlığın beşiğiyim; ben Mısır’ım ve Ezher’im.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.


Bana kabristan olsun, Habeşistan’ı yine vermem.

Dağda, ormanda yaşarım ama asla esir düşmem.

Canım feda olsun, Sokoto sağ olsun ve salam.

Fakir ve özgür olurum, yine sömürgeyi kabul etmem.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!


Soweto sokaklarını kanla döşer yine özgürlükten vazgeçmem

Bir milyon şehit versem de Cezayir’i işgal altında bırakmam

Mo mo devrimini başlatır devam ettiririm Ana toprağımı bırakmam

Chaka Zulu’dan esin alıp Steve Biko olur direnişe sırt dönmem

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.


İşgal sınırını tanımam ben Sahel’de Amazığım.

Sahrayı adım bilirim, Tuvarek ve Arap’ım.

Beyazım, maviyim, Hartum’da Nil olur sessizce akarım.

Asırlardır Serengeti’de özgür yaşayan aslanım.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.



Fulani, Fullata, Pular, hatta Pöl desen de hepsi benim.

Nijer Nehri boyunca anlaşılır milyonların dili Havsa’yım.

Tropikalden Ekvatora yayılır, aileyim ben Bantu’yum.

Gönülleri bağlarım, fasihim, lügattim, ben Svahili’yim.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!


Fakir değil, sefil değil, hiç de muhtaç değil;

Mali-Medine güzergâhını sadaka ile döşerim;

Misafirime koyun, inek ve hatta deve keserim;

Doğal zenginliklerimle bütün dünyayı beslerim.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.


Ben bu davada yalnız hakkı tanırım,

Karşımda duranı, önümü keseni ezerim,

Halkımın özgür iradesi için canımı veririm,

İradem mutlak, şiarım ise: “Ya memleket ya şehadet”: Zafer her türlü benim.

O mama Afrika! Wewe ni mkubwa, wewe ni shuja.

Mama wa uma na ardhi ya ma babu. O mama Afrika!

[i] Svahili dilinde, “Ey ana Afrika, sen bir devsin, cesursun.” [ii] Svahili dilinde, “İnsanlığın beşiği, ataların yurdu. Ey ana Afrika.”

25 görüntüleme
bottom of page