Afrika, doğal ve beşerî kaynaklar açısından yadsınamaz bir potansiyele sahiptir. Son derece zengin bir yer altı kaynağına ve %62'si 25 yaşın altında olan yaklaşık 1,4 milyarlık bir nüfusa sahip olan kıtanın gelişmemiş olması hâlâ bir çelişkidir. Kıtanın çoğu devleti için önemli sorunlar teşkil eden ve toplumların gelişimini engelleyen sosyal eksikliklerden muzdariptir. Bu makale, Afrika popülasyonlarının yoksulluk ve yoğunluk temellerine dayanan sosyal zorluklara kısaca değinmektedir.
Fakirlik
Söylendiği, Afrika çok zengin ama aynı zamanda çok fakir. Afrika'nın zenginliği ve aynı zamanda yoksulluğu bir paradoks olarak ortaya çıkmaktadır. Kıta, paha biçilemez ekonomik potansiyelle dolup taşmaktadır, yine de yaygın yoksulluk tarafından boğulmaktadır. Bu, hükümetlerin karşı karşıya kaldığı pek çok sosyal hastalığın ana merkezi olmuştur. Sosyal politikalar genellikle yetersiz desteklenmekte ve yoksulluk azaltma stratejileri, devletler ve ortakları tarafından genellikle yetersiz ya da hatalı bir biçimde tasarlanmaya devam etmektedir. Bu durum, kıtanın büyüme ve gelişme potansiyelini olumsuz yönde etkileyerek, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmayı zorlaştırmaktadır.
· Sahra altı Afrika nüfusunun yaklaşık % 35'i, günde 1,90 dolardan az bir parayla aşırı yoksulluk içinde yaşıyor.
· En az gelişmiş 47 ülkenin 33'ü Afrika’da ve bunlardan 21'i sıralamanın en altında yer alıyor.
Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nün verilerine göre, COVID-19'un 2020 yılında patlak vermesiyle birlikte, yaklaşık 30 milyon Afrikalı, günde 1,90 doların altında bir gelirle yaşamak durumunda kalarak aşırı yoksulluk durumuna sürüklendi. Pandemi öncesinde, Afrika nüfusunun %34'ünü oluşturan 445 milyondan fazla insan yoksulluk sınırının altında yaşamaktaydı. Bu durum, o dönemde dünya genelindeki ortalama yoksulluk oranının neredeyse dokuz katına ulaşıyordu. Yoksullukla mücadele konusunda önemli bir ilerleme kaydedilmesine rağmen, bu alandaki gelişmeler hala beklenen seviyede değildir ve pandeminin etkileri bu durumu daha da karmaşık hale getirmiştir.
Bakıma Yetersiz Erişim
Afrika'nın sağlık sektörü, hükümetler için kritik bir konu olmaya devam etmektedir ve aşırı yoksulluğun hissedilen yükünü çeken temel bir unsurdur. COVID-19 salgını, bu sektörün aşırı kırılganlığını açıkça ortaya koymuştur:
· Yaşam beklentisi, dünya genelindeki ortalama 71 yıla kıyasla Afrika'da 60 yıl düzeyindedir.
· AIDS, 15-49 yaş arası insanların %4,7'sini etkilerken, dünya genelinde bu oran %0,8'dir. 2013 yılında HIV ile yaşayan 35 milyon insanın %70'i Afrika'da bulunmaktadır. Afrika'nın en zengin ülkesi Güney Afrika'da beklenen yaşam süresi, virüs nedeniyle 60 yılın altına düşmüştür.
· Sıtma, hala devam eden ve zarara yol açmaya devam eden bir hastalıktır.
· Sahra altı Afrika'da bebek ölümleri oranı 56‰ iken, 2015 yılında dünya genelinde bu oran 32% düzeyindedir.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Mali'den Dr. Hammadoun Dia'ya göre, “Afrika, dünya genelindeki sağlık sorunlarının en önemli ve kritik olduğu bölge olarak kalmaya devam etmektedir.” Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, dünyadaki 57 ülkeden 36'sının (1.000 kişi başına 0,21 doktor düşen) sağlık personeli sıkıntısı yaşadığı hatırlanmalıdır ve bu ülkelerin çoğu Afrika'da bulunmaktadır. Afrika, sağlık çalışanlarının sadece %1,3'üne ev sahipliği yaparken, küresel hastalık yükünün %25'ini taşıyan tek bölgedir.
Eğitim
Eğitim, Afrika kıtası için hala en büyük zorluklardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kıtasının nüfusu, yukarıda belirtildiği gibi, son derece genç olup, bilgiye ulaşma ve yeterli eğitim alma ihtiyacı devam etmektedir. Ancak, devletlerin kaynakları, bu sektöre gerekli yatırımların gerçekleştirilmesi için hala yetersizdir. Eğitim sektöründeki zorluklar, sadece dikkat çeken altyapı sorunları ile sınırlı değildir (örneğin Senegal’de hala 4.000'den fazla geçici barınak, pipetlerden yapılmıştır), aynı zamanda eğitim personeli ve lojistik araçlarda da ciddi eksiklikler bulunmaktadır.
Buna ek olarak, dünya genelinde hala ilköğretime erişimi olmayan 113 milyondan fazla çocuktan, sadece Afrika'da 42 milyondan fazla çocuk bulunmaktadır (Birleşmiş Milletler, 2004). Bu durum, okula gitmeyen veya okula ulaşmayı bilmeyen çocukların yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Ayrıca, Afrika'da stratejik eğitim planlamasıyla ilgili zorluklar mevcuttur. Özellikle, teknik ve bilimsel eğitim ve öğretim sektörlerine gereken önem hala yeterince verilmemektedir. Bu durum, kıtadaki gençlerin iş bulma potansiyeli üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmaktadır.
Siyaset ve Yönetişim
Yoksulluk kesinlikle Afrika'daki hastalıkların anasıdır, ancak ağırlaştırıcı faktör bile olabilen siyasi durumla rekabet etmektedir. Sosyal zorluklar, kıtanın çeşitli bölgelerinde istikrarsızlığa yol açan siyasi çatışmalarla ağırlaşmaktadır. Mali, Nijer, Burkina Faso, Kamerun, Nijerya, Benin, Mozambik, Libya, Cezayir ve diğerleri gibi birçok ülkeyi vuran terörizme etnik, bölgesel, seçim sonrası ve güç çatışmaları ekleniyor. Politikacılar genellikle yalnızca kendi güçleri ve güç meseleleriyle ilgilendikleri ve Afrika uluslarını rahatsız eden kötülükleri çözmede daha az ilgilendikleri için endekslenir. İyi yönetişim söz konusu olduğunda, onlar da rıhtımdalar. Gerçekten de, yolsuzluk ve kötü yönetişim Afrika ülkelerini rahatsız ediyor ve azgelişmişliğin kökeninde yer alıyor. Şeffaflık ve cezasızlık eksikliği, eğitim, sağlık veya tarım gibi kilit sektörlere yatırılması gereken kamu fonlarının kötüye kullanılmasına yol açmaktadır. Bu eksiklikler her şeyden önce aşırı yoksulluğun ve her şeyden önce ülkeler içinde bile kalkınmadaki eşitsizliklerin kökeninde olmaya devam ediyor.
Sonuç
Yirmi birinci yüzyılda Afrika, kıtanın ortaya çıkma zorluğuna girmesine henüz izin vermeyen muazzam zorluklarla karşı karşıyadır. Temel geçim kaynakları yapıları ve geçim kaynakları çoğu ülkede, özellikle Sahra altı Afrika'da hala eksiktir. Ekonomik potansiyele rağmen, Afrika, hükümetlerin hala üstesinden gelmek için mücadele ettiği siyasi ve sosyal zorluklar nedeniyle hala ulusların saflarına düşmüş durumda.
Kaynak:
Yoksulluk, eşitsizlik ve sosyal politikalar, https://www.uneca.org/fr/pauvret%C3%A9-in%C3%A9galit%C3%A9s-et-politiques-sociales
Afrika aşırı yoksullukla mücadeleyi kaybediyor, https://issafrica.org/fr/iss-today/lafrique-est-en-train-de-perdre-la-bataille-contre-lextreme-pauvrete
Küreselleşmenin zorluklarıyla karşı karşıya kıta https://www.kartable.fr/ressources/geographie/cours/le-continent-africain-face-au-developpement-et-a-la-mondialisation/9839
Afrika'da sağlık sorunları: Dijital teknolojinin rolü nedir? https://www.undp.org/fr/blog/les-defis-de-la-sante-en-afrique-quel-role-pour-le-numerique