İdris Muhammed Camma 1922’de Halfaya-tül Muluk’ta hayata gözlerini açtı. Eğitimine küçük yaştan itibaren Halfaya-tül Muluk’ta Kur’an-ı Kerim-i ezberleyerek başlamıştır. 1930’da aynı şehirde ilkokula devam etmiştir. 1934’te Umdurman Ortaokulunda okumak için Umdurman şehrine gitmiştir. Fakat maddi nedenlerden dolayı eğitimini tamamlayamamıştır. 1946’da Bakt Al-Rida Öğretmen Okulu’na girmiştir. Bir sene sonra Zeytun’daki Öğretmenler Enstitüsü’nde okumak için Kahire’ye yola düşmüştür. Darul Ulum Fakültesine kaydolmuştur. Daha sonra 1951 yılında İslam Araştırmaları Fakültesi Arap Dili ve edebiyatı bölümünden mezun olup lisans diploması almıştır. 1952 Öğretmen Eğitim Enstitüsü’ne katılıp diploma sertifikasını elde etmiştir.
“İdris Muhammed Camma Mısır’dan döndükten sonra meslek hayatına atılmıştır. Sudan'daki ilkokullarda öğretmen olarak başlamıştır. Sudan’ın kuzeyindeki Şendi şehrinde bulunan Eğitim Enstitüsü’nde öğretmen olarak bir süre çalışmıştır. Ardından Tengeşi Al-Jazeere ilkokuluna atanmıştır. Daha sonra Hartum ilkokuluna nakledilmiştir. Hartum ilkokulunda görevini bitirdikten sonra Halfaya tül-Muluk ilkokulunda görevine devam etmiştir. Görevine devam eden şair, Beyaz Nil bölgesinde Bakt Al-Rida’da bulunan Al-Seneteyn okulunda çalışmıştır. Öğretmen şair, hayatı boyunca Sudan’ın çeşitli bölgelerinde hem liselerde hem de ortaokullarda öğretmen olarak görev almıştır. İdris Camma, yurt dışında öğretim gören şairlerden biridir”
(Orta Okul Altıncı sınıf S. 28/29).
İdris Muhammed Camma’nın Dünyadan Göç Etmesi
Şair son yıllarında akıl hastalığına tutulmuştur. Kuzey Hartum’daki bulunan Bahri Akıl hastanesine yatırılmıştır. Uzun süre kalmasına rağmen sağlığına kavuşmamıştır. Başkan İbrahim Abbud döneminde tedavi için Lübnan’a gönderilmiştir. Fakat sağlığına kavuşmadan tekrar Sudan’a dönmüştür. 1980 yılında dünyadan göç etmiştir.
İdris Muhammed Camma’nın Şiirleri
İdris Muhammed Camma’nın şiirlerine ilkokul, ortaokul ve lise kitaplarında yer verilmiştir. Onun şiirleri özgürlük, bağımsızlık ve aşk konularını ele almıştır. Bir yandan da doğa güzelliklerini şiirlerinin içinde barındırmıştır. Sudan’nın farklı şehirlerinde öğretmenlik yaptığı için Sudan’ı güzelce anlatmıştır. Kadarif şehrine gidince “Kalıcı Yankı” şiirini kaleme almıştır. Sudan başkenti Hartum’dayken “Al-Camiaa Alhartum” adlı şiirini yazmıştır. Bu şiirde Hartum Üniversitesini betimlemiştir. Onun yazmış olduğu en ünlü şiirlerinden biri olan Burada Bir Ses Beni Çağırıyor adlı şiir Ortaokul altıncı sınıfta mevcuttur. “Burada Bir Ses Beni Çağırıyor”büyük bir kitle tarafından sevilmiştir. Bahise geçen şiir Sudanı, İngilizler tarafından işgal edilirken kayda geçirilmiştir. Bu şiirle halka seslenip İngilizlere karşı mücadele etmeleri gerektiğini söylemiştir. Sudan Devleti’nin özgür olarak yaşamasını ve Sudanlılar tarafından hüküm edilmesi beyan edilmiştir. Bu şiiri yazıldıktan sonra 1 Ocak 1956 yılında Sudan bağımsızlığını kazanmıştır.
“Sen Gökyüzüsün” Şiiri أنتٍ السماء
Güzelliklerin güzeline bakıp da beni mi kıskanıyor
Sana ne oluyor ona bakış atsam
Bu bakış vakarı unutturur, acı çeken ruha mutluluk sunar
Dünyamsın, sevincimsin, gönül temenni etse sen bir dileksin
Bize görünen mavi gökyüzüsün sen, bizden ırakta kalansın sen
Özlem rüzgârlarıyla vurulan, deli divane âşık olan, merhamet göstermez misin?
( “ لحظات باقية” Bakı Anılar,1989: 130).
“Sen Gökyüzüsün” şiiri birkaç sanatçı tarafından şarkıya dönüştürülmüştür. Örnek olarak Said Halife bu şiiri 60’lı yıllarda seslendirmiştir. Ardından Makarim Beşir 2016’da yeniden ihya etmiştir. Bu şiir şarkı şeklinde söylenince halk tarafından hoş karşılanmıştır.
Kılıç Kınından Çıkmadıkça Şiirinin Hikâyesi
İdris Muhammed Camma Londra’ya tedavi için gönderildiği zaman, güzel gözlü bir hemşireyi beğenir. Ne zaman hemşire odaya girerse gözlerini hemşirenin yüzünden hele gözlerinden ayıramaz, onu uzun uzun seyredip dalar. Hemşire bu durumu hastanenin müdürüne iletir. Müdür hemşireye siyah bir gözlük takmasını emreder. Hemşire müdürünün sözlerini yerine getirir. Ertesi gün odaya girince, İdris Muhammed Camma yine hemşirenin gözlerine odaklanıp şu mısraları okur:
والسيف في الخمد لا تخشي مضاربُهْ
وسيف عينيك في الحالتين بتار
“Kılıç kınından çıkmadıkça kesmez. Fakat gözlerinin kılıcı iki durumda keser” .
Yani gözlerine gözlük taksan da takmasan da kesicidir.
Yüzünü kapatsan da kapatmasan da keskindir.
Bu beyiti hemşireye tercüme edince gözlerinden yaşlar boşalır. Bu beyit “Asrı hadis döneminde” yani “modern çağ ” en beliğ beyit olarak değerlendirilmiştir.
Kaynakça
Orta Okul Altıncı sınıf Arapça Kitabı.
İdris Muhammed Camma, Bakı anıları , Hartum Fikir Yayınları 4. Baskı 1989.