Mısır’da Ramazan Gelenekleri

Ramazan’ın bizim için anlamı büyüktür. Asırlar boyunca Ramazan ayı Mısırda özel bir yere sahip olmuştur. Mısır’da Ramazan’ın kutlaması diğer Doğu ülkelerinden farklı kılan tecelliler ve anlamlara sahiptir. Bu sebeple Ramazan ayında çeşitli eğlencelerle dolu şenlik geceleri düzenlenir. Aynı zamanda Allah'a yaklaşma ve O'na ibadet etme gayret gösterilir. Ramazan ayına iki hafta kala Mısırlılar, bu ayı güzelce karşılamak üzere hazırlıklara başlar. Televezyonda yerel kanallar Ramazan ile ilgili programlara yer verir. Evlerde Ramazan temizliği ve Ramazan alışverişi yapılır. Bütün sokaklar; hurma, kuruyemiş, kayısı şerberti gibi Ramazan ayına özel tatlarla dolar. Bununla beraber hayır kurumları ve dernekleri de Ramazan ayına ayrı bir özen gösterir. Ramazan ayı yaklaşırken kuru gıda torbalarını hazırlayarak ihtiyaç sahiplerine dağıtırlar.

Halk; genellikle gündüzlerini çalışarak geçirir. Öğle vakti camilerde toplanıp vaizlerin derslerine katılır veya Kur'an-ı Kerim okurlar. Bazıları iftar saatine kadar dinlenir, iftar saati yaklaştığında herkes sofrada bir araya gelir. Akşamları iftar davetleri, teravih namazı, kafe gibi buluşma noktalarında bir arada vakit geçirilir. Sahurun da birlikte yapılmasının ardından sabah namazı kılınır ve herkes evine döner. Aileler oruçlarını beraber açarlar. Yemeğin ardından tatlılar yenirken sohbet edilir. Teravih namazına gidip döndükten sonra sohbetlerine devam ederler. Geçmiş zamanlarda kadınların, arkadaşlarıyla oturup sahura kadar şarkı söylediği ve erkeklerin kahvehanelerde nargile içerek sahura kadar vakit geçirdiği söylenmektedir. Bu geleneklerin zamanla kaybolduğu bilinmektedir.

Ramazan’da pek çok insan; gerek fiziksel gerek psikolojik olarak zorlanmaktadır. İnsanlar iftar vakti yaklaşırken basit konulardan ötürü tartışabilmektedir. Birbirlerine Ramazan ayında olduğunu hatırlatarak sabrı tavsiye ederler.

Hilali Görme Geleneği

Ramazan hilali, Ramazan ayının başlangıcını ve bitişini ifade etmektedir. Hz. Peygamber (s.a.v), bu konuda “Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca başlayınız ve hilali (Şevval hilalini) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayınız.” demiştir. Geçmişte Mısır’da Ramazan hilali görüldüğünde müftü veya kadı bunu ilan ederdi. Bu ilanın ardındar askerler şehri dolaşarak “Ey Allah'ın en güzel yarattıklarının ehli, oruç tutun!” derlerdi. Eğer o gece hilal görülmezse, “Yarın Şaban, oruç yok.” diye derlerdi.

Sokak Süslemeleri

Mısır’da bütün sokaklar rengarenk kağıtlar ve fenerler (Fanus) ile süslenir.

Fanus, Kandil (Fener)

Mısır geleneğinin bir simgesidir. Muzz veya el-Muiz Li-Dinillah (Fatimi Halifesi) dönemine kadar uzanır. O dönemde bütün halk ellerindeki fenerlerle sokağı aydınlatır ve halifeyi karşılardı.

Top Atma Geleneği

Ramazan ayında eskiden, Kahire’de yüksek bir tepede yer alan Kahire Kalesi’nden ezan vaktinde top atılırdı. Fakat son senelerde sadece ilk gün top atılıp diğer günlerde çocuklar tarafından “çatapat” atılmaktadır. Bu gelenek ilk kez, H. 869, M. 1465 yılında Memluk döneminde tesadüfen gerçekleşmiştir. Askerler topu temizlerken ezan sesiyle birlikte bir patlama sesi duyulmuştur. Ertası gün olduğunda komutan, bir önceki gün gibi top atılmasına izin vermiştir. Diğer rivayetlere göre ise Mehmet Ali yahut Hidiv İsmail döneminden başladığı söylenmektedir. Ancak bu geleneğin Hidiv İsmail’den önce olduğu bilinmektedir. Nitekim, 1853 yılında Richar Berton’un Siyahatname adlı kitabında 1. Abass döneminde olduğundan bahsedilmektedir.

Ramazan Çadırları

Mueed El-Rahman (Rahman Sofraları) adlı Ramazan çadırı, açık havada yahut evlerin önünde olur. Bu sofralar yoksullar, sokakta kalanlar ve yolcular için hazırlanır.

Muiz döneminde başlamıştır. Kurulan ilk ramazan çadırı, Amr İbnu’l As Camii’nin yanına kurumuştur. Müslümanlar; iftar vakti hastane önünde yakınlarını bekleyenlere ve yolda kalanlara yiyecek ve içecek dağıtır.

Toplu iftarlar

Aynı mahallenin sakinleri her yıl tek bir sofrada toplanırlar. Kahire'de bu yıl en uzun iftar sofrası 1.000 metre’ye ulaşmıştır.

Davulcu Geleneği

Davulcu (misaharatı) sahurdan önce sokakları dolaşıp halkın isimlerini yahut ilahiler söyleyerek herkesi uyandırır. Davulculara elinde fener olan küçük bir çocuk eşlik eder. Her bölgenin kendi özel bir davulcusu vardır.

Teravih Namazı ve Kadir Gecesi

Teravih namazında ilk günden itibaren camiler kadın ve erkek cemaatle dolar. Teravih namazı genellikle sekiz rekat kılınır. Sekiz rekatta bir cüz okunur. İlk dört rekattan sonra imam on dakika ara verir. Verilen arada Ramazan-ı Şerif hakkında kısa bir hutbe okunur. Bu sırada cemaat arasında çay, kahve, hurma veya tatlı dağıtılır.

Mısırlılar, son on günde camilere gider orada itikafa girerler. Özellikle Hz. Hüseyin Camii ve Hz. Zeynep Camii'ne gidilir. Kur’an-ı Kerim okunur, teravih ve teheccüd kılınır. Kılınan namazlar gözyaşları içinde kılınır. İnsanlar, o geceler ağladıktan sonra temiz çıktığına inanır. Rivayete göre eskiden, Ramazan'ın son günlerinde bir kova hazırlayıp içine su ve tuz koyunulurdu. Namazdan sonra bu suyun tadına bakılır ve tatlı ise Kadir Gecesi olduğuna inanılırdı.

Ramazan Turnuvaları

Futbol, Mısır'daki en önemli oyunlardan biridir. Ramazan ayı boyunca bölgeler arasında futbol turnuvaları düzenlenir. Mahalledeki boş alanlar arasında yapılır.

Lokanta ve Kafeler

Mısır’da hem Müslüman hem Hrıstiyan toplulukların yaşamasına rağmen, Ramazan ayında bütün lokantalar iftar vaktine kadar kapalı olmaktadır.

Ramazan Ayında En Çok Tercih Edilen İçecekler

Mısırlılar oruçlarını çeşitli meşrubatlarla açarlar. Sütle ıslatılmış hurma, demir hindi, ırk sus, hibisküs,kayısı şerbeti ve sobya gibi içecekler tercih edilir.