1. Giriş
Son yıllarda, Etiyopya’da politik reform ve para değişimi önemli gelişmeler olmuştur. Bu değişimler, enflasyon ve yabancı para kıtlığı gibi sorunların çözülmesi için çabalarla birlikte, Etiyopya diasporasının bu direnç ilerlemesinde önemli bir rol oynamıştır. Politik reform açısından, Etiyopya son yıllarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. 2018'de Başbakan Abiy Ahmed göreve başladığında, ülkenin siyasi manzarasını açmak ve daha büyük bir kapsayıcılık ve demokrasiyi teşvik etmek amacıyla bir dizi reform başlatmıştır. Bu reformlar arasında siyasi mahkumların serbest bırakılması, medya manzarasının liberalleştirilmesi ve daha büyük siyasi özgürlüklerin teşvik edilmesi yer almaktadır. Aynı zamanda, Etiyopya hükümeti ekonomik zorluklarla başa çıkmak için adımlar atmıştır, bunlar arasında enflasyon ve yabancı para kıtlığı bulunmaktadır. Bu konuda önemli bir girişim, 2020'de yeni banknotların tanıtılması olmuştur. Bu önlemin amacı, para sahteciliğine karşı mücadeleye katkıda bulunmak ve dolaşımdaki nakit miktarını azaltarak enflasyonla mücadeleye yardımcı olmaktı.
Ancak, yeni banknotların tanıtılması da zorluklarla karşılaşmıştır. Başlıca sorunlardan biri, işletmelerin mal ithal etmesini ve bireylerin yurtdışına seyahat etmesini engelleyen yabancı para kıtlığı olmuştur. Bu kıtlık, düşen ihracat, artan ithalat ve yabancı yatırımların eksikliği gibi çeşitli faktörlere bağlanmıştır. Etiyopya diasporası, bu zorlukların üstesinden gelmede önemli bir rol oynamıştır. Diaspora üyeleri, ülkede kalan ailelerine ve topluluklarına önemli miktarlarda fon göndererek yerel ekonomilere destek olmuş ve yoksulluğu azaltmıştır. Ayrıca, birçok diaspora üyesi, Etiyopya işletmelerine ve gayrimenkullerine yatırım yaparak ekonomik büyümeyi teşvik etmiş ve iş yaratmıştır. Ek olarak, Etiyopya diasporası, Etiyopya’daki politik reformlar ve demokratik yönetişim konularında aktif bir şekilde yer almıştır. Diaspora örgütleri, farklı etnik ve siyasi gruplar arasında diyaloğun teşvik edilmesi ve köprülerin kurulması konusunda önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, Etiyopya hükümetinin daha büyük şeffaflık ve sorumluluk sahibi olmasını teşvik etmede belirleyici bir rol oynamışlardır.
Sonuç olarak, Etiyopya’daki politik reform ve para değişimi, ülkenin ekonomik direnci için önemli sonuçları olan önemli gelişmelerdir. Etiyopya diasporası, ekonomik büyümeyi destekleyerek ve politik reformları savunarak, daha kapsayıcı ve demokratik bir toplumun oluşturulmasına katkıda bulunmuştur. Ancak, enflasyon ve yabancı para kıtlığı gibi zorluklar devam etmektedir. Etiyopya diasporasının devam eden katılımı, bu zorlukların üstesinden gelmede ve Etiyopya’nın uzun vadeli ekonomik direncini teşvik etmede temel olacaktır.
1.1. Analizin Genel Amaçları
Etiyopya’da karşılaşılan ekonomik zorluklarla başa çıkmak ve ülkede istikrarı ve büyümeyi teşvik etmek için, genel olarak Etiyopyap olitik reformu, para değişimi, enflasyonla mücadele ve yabancı para kıtlığı gibi konuların hedefleri vardır. Bu konular birbirine bağlıdır ve sürdürülebilir bir kalkınma ve Etiyopya halkının refahını sağlamak için bütünsel bir yaklaşım gerektirir.
2. Politik Reform
Politik reform, bir ülkenin siyasi sistemini değiştirerek işleyişini iyileştirmeyi ve yolsuzluk, etkinlik eksikliği ve sorumluluk eksikliği gibi sorunlarla mücadele etmeyi içerir. Etiyopya örneğinde, Başbakan Abiy Ahmed, Nisan 2018'de göreve başladığından beri önemli politik reformları hayata geçirmede öncü olmuştur. Bu reformlar, on yıllar boyunca otoriter rejim ve etnik gerilimlerle karşılaşan bir ülkede demokrasiyi, kapsayıcılığı ve ulusal birliği teşvik etmeyi amaçlamıştır.
Etiyopya’daki politik reform programının önemli bir yönü, siyasi mahkumların serbest bırakılması olmuştur. Başbakan Abiy Ahmed hükümeti, önceki rejime karşı çıktıkları için hapsedilen binlerce siyasi mahkûmu serbest bırakmıştır. Bu adım, siyasi baskılarla dolu bir geçmişi olan bir ülkede uzlaşma ve iyileşme yönünde bir adım olarak geniş çapta kabul edilmiştir.
Başka bir önemli reform, siyasi partilerin ve medyanın yasaklarının kaldırılması olmuştur. Önceki rejim altında, birçok muhalefet partisi yasaklanmış veya faaliyetleri kısıtlanmış, bağımsız medya ise sansüre ve tacize maruz kalmıştır. Bu yasakların kaldırılmasıyla, Etiyopya hükümeti çeşitli seslerin duyulabileceği daha açık ve kapsayıcı bir siyasi ortam yaratmayı amaçlamıştır.
Bu önlemlere ek olarak, hükümet Etiyopya’nın karşılaştığı temel konularda bir uzlaşma sağlamak için muhalefet gruplarıyla diyalog başlatmıştır. Bu kapsayıcı yönetim yaklaşımı, ulusal birliği teşvik etmeyi ve Etiyopya’daki uzun süredir devam eden haksızlıklara yanıt vermeyi amaçlamaktadır.
Ayrıca, hükümet farklı etnik gruplar arasında anlayışı ve iş birliğini teşvik etme ve etnik gerilimleri yatıştırma görevini üstlenen bir uzlaşma komisyonu kurmuştur. Etiyopya, geçmişte yaşanmış olan etnik şiddet olaylarına sahip çok etnik bir ülkedir ve uzlaşma komisyonu, farklı etnik topluluklar arasında anlayış ve iş birliğini artırmada kritik bir rol oynamaktadır.
Bazı zorluklar devam etse de bu politik reformlar Etiyopya’nın siyasi ve ekonomik istikrarına katkıda bulunarak, yatırımı ve büyümeyi teşvik eden daha demokratik ve kapsayıcı bir siyasi sistem yaratmayı amaçlamaktadır. Geçmişteki haksızlıklarla mücadele ederek, diyaloğu ve uzlaşmayı teşvik ederek ve ulusal birliği destekleyerek, Başbakan Abiy Ahmed hükümeti Etiyopya için daha barışçıl ve daha refah dolu bir geleceğin temellerini atmaktadır.
2.1. Banknot Değişimi
Haziran 2020'de, Etiyopya Ulusal Bankası, eski Etiyopya birr banknotlarını yenileriyle değiştirme planını duyurdu, 1'e 1 oranında. Bu girişimin temel amaçları arasında sahteciliğe karşı mücadele etmek, finansal sistemde şeffaflığı artırmak ve resmi finansal katılımı teşvik etmek yer alıyordu. Bu girişim, Etiyopya finansal sisteminin genel istikrarını güçlendirmeyi ve ülkenin ekonomik direncine katkıda bulunmayı amaçlıyor.
Etiyopya'da banknotların değiştirilme kararı, yolsuzluk, gayri resmi finansal akımlar ve finansal işlemlerde şeffaflığın teşviki gibi çeşitli sorunları çözmeyi amaçlayan stratejik bir adımdı. Yeni banknotların tanıtılmasıyla, hükümet eski banknotların dolaşımıyla kolaylaştırılan yasa dışı faaliyetlere son vermek istedi. Ancak bu değişim, ekonomik faaliyetlerde geçici bir bozulmaya yol açtı ve insanların yeni para sistemine alışana kadar bir süre geçti.
Yolsuzluk, Etiyopya dahil birçok gelişmekte olan ülkede önemli bir sorundur. Eski banknotların dolaşımı, yolsuzluk ve kara para aklama gibi yasa dışı faaliyetlere kolayca bulaşan kişilere yardımcı olabilir. Yeni banknotlar, gelişmiş güvenlik özelliklerine sahip olduğundan, hükümet yolsuzlukla ilişkili kişilerin faaliyetlerini zorlaştırmayı amaçladı. Yasa dışı finansal akımlar, Etiyopya hükümetinin banknotları değiştirerek çözmeyi amaçladığı başka bir sorundur. Eski banknotların dolaşımı, sınırlar arası yasa dışı fon akımlarını kolaylaştırarak, bu tür faaliyetleri izlemek ve engellemekle görevli yetkililer için zorlaştırır. Yeni banknotların tanıtılmasıyla, güvenlik özellikleri artırılmış olan hükümet, yasa dışı finansal akımları frenlemeye ve finansal işlemlerde daha fazla şeffaflık sağlamaya katkıda bulunmayı amaçladı.
Ayrıca, banknotların değiştirilme girişiminin temel nedenlerinden biri de dolaşımdaki sahte paranın sorununa çözüm getirmektir. Sahte para, bir ekonomi için önemli bir tehdittir çünkü ulusal paranın güvenilirliğini zayıflatır ve enflasyona katkıda bulunur. Ulusal Banka, yeni banknotları tanıtarak, sahte para üretimini ve dağıtımını zorlaştırmayı amaçlayarak, ulusal para birimine olan güveni yeniden tesis etmeyi hedefledi.
Ayrıca, yeni banknotların tanıtılması, Etiyopya finansal sisteminde şeffaflığı artırdı. Eski banknotların kademeli olarak çekilmesiyle, finansal kurumlar ve düzenleyici kurumlar için işlemleri izlemek ve potansiyel kara para aklama, vergi kaçakçılığı veya diğer yasa dışı faaliyetleri tespit etmek daha kolay hale geldi. Bu artan şeffaflık, uzun vadeli ekonomik büyümeyi daha iyi destekleyen daha istikrarlı ve sorumlu bir finansal ekosistem sağladı. Resmi finansal katılım, bireyleri ve işletmeleri genel finansal sistem içine entegre etme sürecini ifade eder, böylelikle banka hesaplarına, kredilere ve sigortaya erişim sağlar ve bu süreci güçlendirir. Eski banknotların yenileriyle değiştirilmesiyle, Etiyopya Ulusal Bankası, bu süreci teşvik ederek daha fazla insanın resmi bankacılık kanallarını kullanmasını sağlamayı amaçladı, böylelikle nakit işlemler veya tasarruf kulüpleri gibi gayri resmi yöntemlere güvenmekten vazgeçti. Resmi finansal katılım, ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve yoksulluğu azaltmak için önemlidir çünkü bireylere ve işletmelere daha iyi tasarruf, yatırım ve kredi imkanları sunar.
Genel olarak, banknotların değiştirilmesi girişimi, başlangıçta yeni tasarım ve güvenlik işaretlerinin bilinmemesi nedeniyle halk arasında bazı karmaşalara neden olsa da, insanlar banknotları kullanmaya alıştıkça bu sorunlar azaldı. Bu girişimin genel etkisi pozitif olmuş, dolaşımdaki sahte paranın azalmasına ve Etiyopya finansal sisteminde şeffaflığın artmasına katkıda bulunmuştur.
Sonuç olarak, banknotların Etiyopya'da değiştirilmesi kararı, yolsuzlukla mücadele etmeyi, yasa dışı finansal akımları azaltmayı ve finansal işlemlerde şeffaflığı teşvik etmeyi amaçlayan stratejik bir adımdı. Bu değişiklik, ekonomik faaliyetlerde geçici bozulmalara neden olabilirken, finansal sistemi güçlendirme ve yasa dışı faaliyetleri azaltma konusundaki uzun vadeli faydaları önemlidir.
2.2. Enflasyonla Mücadele
Son yıllarda Etiyopya'da enflasyon, ekonomik istikrara önemli bir engel olmuştur. Hızlı ekonomik büyüme, tedarik zincirindeki aksamalar ve küresel hammaddelerin fiyatlarının dalgalanması gibi çeşitli faktörler bu zorluğa katkıda bulunmuştur. Bu sorunlar ülke ekonomisine baskı yapmış, fiyatların artmasına ve tüketicilerin satın alma gücünün azalmasına neden olmuştur. Özellikle 2020'deki Etiyopya para biriminin değişimi ülke içinde enflasyon üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Aniden yeni banknotların tanıtılması, dolaşımdaki likidite kıtlığına yol açarak geçici olarak fiyatların yükselmesine neden olmuştur. Bu enflasyonist baskı, sınırlı miktardaki para birimi için insanlar arasındaki rekabetten kaynaklanmıştır, bu da işletmeler ve tüketiciler için zorluklar doğurmuştur.
Yeni banknotların tanıtılmasıyla oluşan likidite kıtlığı, ekonomideki işlemlerin normal akışını bozmuştur. İnsanlar eski banknotlarını yeniyle değiştirmek için acele etmiş, bu da nakit talebinin artmasına ve arz ile talep arasında dengesizliğe yol açmıştır. Bu dengesizlik, dolaşımdaki paranın kıtlığı nedeniyle fiyatların artmasına neden olmuştur. Bu dönemde şirketler, ekonomik koşullara uyum sağlamak zorunda kaldıkları için zorluklarla karşılaşmışlardır. Aniden artan fiyatlar, maliyet yapılarını ve kar marjlarını etkilemiş, işlerini sürdürmeyi zorlaştırmıştır. Tüketiciler de enflasyonun etkisini hissetmiş, satın alma güçlerinin azalması nedeniyle daha yüksek fiyatlarla mal ve hizmetlere erişmekte zorlanmışlardır. Bu unsurlar, Etiyopya'da para biriminin değişiminden kaynaklanan enflasyon baskısının ülkenin ekonomik istikrarı için bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir.
Enflasyonla mücadele ve fiyat istikrarını korumak için, Etiyopya hükümeti çeşitli para politikalarını uygulamıştır. Başlıca stratejilerden biri, para arzını kontrol etmek ve tüketim harcamalarını etkilemek amacıyla faiz oranlarını ayarlamaktır. Faiz oranlarını artırarak, hükümet borçlanmayı azaltmayı ve enflasyon baskılarını frenlemeyi hedeflemektedir. Hükümetin aldığı önemli bir başka tedbir ise döviz rezervlerinin yönetimidir. Etiyopya ekonomisi, temel ihtiyaç malzemeleri için ithalatlara ağır bir şekilde bağımlıdır ve küresel hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalar ulusal enflasyon oranları üzerinde etkili olabilir. Döviz rezervlerinin etkili bir şekilde yönetilmesiyle, hükümet yerel para biriminin değerini stabilize edebilir ve enflasyon risklerini azaltabilir.
Ayrıca, finansal kurumların denetiminin güçlendirilmesi, bankacılık sektörünün istikrarını sağlamak için önemlidir. Düzenleyici denetimi iyileştirerek ve uyumluluk standartlarını uygulayarak, hükümet aşırı risk almayı teşvik eden finansal kurumları engelleyebilir ve enflasyon eğilimlerini kötüleştirebilecek faaliyetleri önleyebilir. Bu para politikaları, Etiyopya'nın ekonomik direncini artırmada temel bir rol oynamaktadır. Enflasyon baskılarıyla mücadele ederek, hükümet, yatırım ve ekonomik gelişme için elverişli bir makroekonomik ortam yaratmaktadır. Düşük ve istikrarlı bir enflasyon oranı, yatırımcılar ve işletmelerin güvenini artırarak uzun vadeli büyümeyi ve sürdürülebilirliği teşvik eder.
Sonuç olarak, hedefe yönelik para politikalarıyla enflasyonu hafifletme çabaları, Etiyopya'nın ekonomik istikrarını ve direncini teşvik etmek için hayati öneme sahiptir. Faiz oranlarının ayarlanması, döviz rezervlerinin yönetimi ve finansal denetimin güçlendirilmesi gibi önlemlerin uygulanmasıyla hükümet, sürdürülebilir büyümeyi ve gelişmeyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
3. Etiyopya diasporasının direnç konusundaki ilerlemelere katkısı
Etiyopya diasporası, Etiyopya dışında yaşayan Etiyopya kökenli kişileri ifade eder. Bu topluluk, fon gönderimi, uzmanlık, yatırımlar ve olumlu değişim için savunuculuk gibi çeşitli yollarla ülkenin ilerlemesini ve gelişmesini destekleyerek önemli bir rol oynamaktadır. Etiyopya diasporasının katkıları, ülkenin direncini güçlendirmek ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek için hayati öneme sahiptir. Diasporanın yetenekleri, bilgileri ve kaynaklarından faydalanarak, Etiyopya ekonomik zorlukları aşabilir, yeniliği teşvik edebilir, iş olanakları yaratabilir ve uluslararası toplulukla ilişkilerini güçlendirebilir. Diaspora, Etiyopya'nın siyasi manzarasını şekillendirmede lobici faaliyetler, aktivizm ve sivil toplum girişimlerini destekleme gibi çeşitli yollarla önemli bir rol oynamaktadır.
Etiyopya diasporasının katılımının önemli bir yönü, Etiyopya'da siyasi reform için savunuculuktur. Diaspora organizasyonları genellikle insan hakları ihlalleri, siyasi baskı ve ülkeyi etkileyen diğer sorunlar konusunda halkın farkındalığını artırmaya çalışırlar. Bu organizasyonlar, ağları ve kaynaklarından yararlanarak hem Etiyopya'da hem de uluslararası düzeyde politika yapıcıları ve kamuoyunu etkilemeyi amaçlarlar. Ayrıca, Etiyopya diasporası, Etiyopya'daki farklı etnik ve siyasi gruplar arasında iletişimi ve uzlaşmayı teşvik etmede belirleyici bir rol oynamıştır. Diaspora organizasyonlarının çeşitli topluluklar arasında iletişimi ve anlayışı artırarak, barışın sağlanması ve ülke içindeki çatışma çözümü girişimlerine katkıda bulunmaktadırlar.
Ayrıca, diaspora grupları, Etiyopya hükümetinde şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırmaya yönelik çabaların ön saflarında yer almışlardır. İnsan hakları ihlallerini, yolsuzluğu ve yönetişim uygulamalarını izleyerek, yetkililerden daha büyük bir sorumluluk talep ederler ve demokratik kurumları güçlendirmek için reformları talep ederler. Etiyopya'da siyasi reform ve demokratik yönetişimin teşviki konusundaki etkin katılımı, Etiyopya'nın gelişimine ve istikrarına olumlu katkıda bulunma taahhüdünü yansıtmaktadır.
Dahası, Etiyopya diasporasının üyelerinin ailelerine ve ülkede kalan topluluklara gönderdikleri fonlar, birçok Etiyopyalı hane halkı için hayati bir gelir kaynağı oluşturur. Bu finansal transferler, yoksulluğun azaltılmasına, yaşam standartlarının iyileştirilmesine ve ülkenin genel ekonomik istikrarına katkıda bulunur. Ayrıca, diasporanın üyelerinin sahip olduğu uzmanlık ve beceriler, Etiyopya ekonomisinin çeşitli sektörlerinde yeniliği ve gelişimi teşvik etmeye katkıda bulunabilir. Bilgi paylaşımı ve kapasite geliştirme girişimleri aracılığıyla, diaspora, Etiyopya'da sürdürülebilir büyüme ve ilerlemenin sağlanmasına yardımcı olabilecek değerli beceriler ve en iyi uygulamaları aktarabilir.
Ayrıca, Etiyopya diasporasının yatırımları, Etiyopya'da ekonomik faaliyeti canlandırmada ve istihdam fırsatları yaratmada hayati bir rol oynamaktadır. Diaspora girişimcileri, doğdukları ülkedeki işletmelere ve start-up'lara yatırım yaparak sadece ekonomik büyümeye katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda girişimcilik ve yeniliğin teşvik edilmesinde de önemli bir rol oynarlar. Yerel işletmeleri ve endüstrileri destekleyerek, diaspora, Etiyopya'nın ekonomik çeşitliliğine ve direncine katkıda bulunarak, ülkenin uzun vadeli kalkınma hedeflerine katkıda bulunur. Genel olarak, Etiyopya diasporasının fon gönderimi, uzmanlık, yatırım ve savunuculuk yoluyla katkıları, Etiyopya'nın direnç ilerlemelerini desteklemek için hayati öneme sahiptir. Diasporanın beceri ve kaynaklarını etkili bir şekilde kullanarak, Etiyopya ekonomik zorlukları aşabilir, yeniliği teşvik edebilir, iş fırsatları yaratabilir ve uluslararası toplulukla ilişkilerini güçlendirebilir.
References
Ayenachew Aseffa. (2019). Engaging the Ethiopian Knowledge Diaspora. International Higher Education. Boston Collage
Global Policy Unit (2019). Country Profile: Ethiopia. Addis Abeba. Ethiopia
Mesfin Negash Bekele. (2019). Political Parallelism in Diaspora-based Transnational Meda: The Case of Ethiopian Satellite. Televisionand Radio (ESAT).Stockaholm.
Ministterie Van Buitenlandse Zaken (2021). Country of origin Information Report Ethiopia. The Hague
Solomon Getahun. (March. 2019). Challenges and prospects for Constitutional Democracy in Ethiopia. Michigan state University. Michigan
United Nations Ethiopia. (November, 2020). Monthly Updates on the Ethiopian Economy. Addis Abeba. Ethiopia.
Keren Weitzberg. 2017. We Do Not Have Borders: Greater Somalia and the Predicaments of Belonging in Somalia. Athens, OH: Ohio University Press. 274 pp.
Africa Report N°269 | 21 February 2019. Managing Ethiopia’s Unsettled Transition. Ethiopia
Etsegent Endale. (2019). Beyond Resettlement: The Role of Ethiopian Refugee Diaspora in Homeland Peacebuilding. Kennesaw State University